समाजवादको बाटो
लघुकथा
रामहरि पौड्याल
भरतपुर १२ /१९३ , बसन्त चोक , चितवन

बि.पी. कोइरालाको १०१ औं जन्म जयन्ति समारोह | स्थानीय वडाका सभापति मोति बाजेले भन्दै गए -
" बि.पी. कोइराला महामानव हुनुहुन्थ्यो | प्रजातन्त्र , समाजबाद र समतामुकक समाजका प्रणेता हुनुहुन्थ्यो | आजका दिन हामीले उहांका प्रेरक भनाइहरुलाई जीवनमा उतार्ने प्रण गर्नु पर्दछ |
सान्दाइ भन्नुहुन्थ्यो - " योजना आयोगको सभा कक्षमा एउटा गरीब किसानको फोटो ...........
तपाइंलाई कुनै सन्देह भए देसको एकमुठी माटो छोएर सोधुनु त्यसले जे जबाफ दिञ्छ त्यहि गर्नु | "
धारा प्रबाह भासण | बिश्वो बन्धुत्त्वोको सकारात्मक ओज सुनेर तालीको गड्गडाहट छुट्यो |
यसरि समाज बदल्ने ठुलो भासण सकेर घर फर्केका बाजे घर नपुग्दै एका एक पुट पुटाउन थाले | भट भटा उन लागे | थाले एक्लै आफ्नै भाईको घरतिर हेर्दै टोलाउन |
नयाँ बाटो खोलेर भाइको छोराले बारीको डिलमा बनाएको घर बनाउन नासकिदैं एउटा कलेजले लियो | मैनाको पचास हजार बहाल | घर नजिकैको उसको जागिर | कुनै खर्च छैन | मोटर साइकलमा आउजाउ गर्छ | आफ्नो छोराहरु देशमै भएपनि बिदेशिएका जस्ता | दशैं तिहार नभई देख्न नपाइने | जैले पनि पैसाकै अनिकाल | घरभाडा , नातिनातिनिको महँगो स्कुल |
समाज बदल्ने अभियन्ता नेता मोति बाजेलाइ असह्य भए छ | आफ्नै खुसि राजीले बनाएको बाटो | कत्रो पारिवारिक राजनीति गरेर सोझा रोगि अरु लाटा दाइहरुलाइ बाटो नदिएर उठिबास लगाए पछि बनेको समीकरण | तेइ बाटोको एक मुठी माटो उठाएर आँखा चिम्म पारेर के सोचे कुन्नि एका एक घर भित्रबाट फोरुवा लिएर बाटो खन्न थाले सकी नसकी | तेतिले पुगेन भैसीको भकारो तेइ बाटोमा ल्याएर पोते | हिजो आफैले खनेको बाटो आज आफैले भत्काउनु भत्काए |
कार्यक्रम बाट फर्कंदै गरेका उनकै मान्छेहरुले पारिवारिक विभेद को त्यो नमीठो नाटकलाई कुरी कुरी गरि रहे | बीपीको समाजबादको बाटो ! देश बनाउने भासण !! उनलाई जिस्क्याई रहेको थोयो | धिक्कारिरहेको थियो |

सम्प्रति: संयुक्त अधिराज्य बेलायत