बेलायती महारानीको हीरक जयन्ति ( ६०ओँ राज्यारोहण) ( Diamond Jubilee )

रामहरि पौड्याल

भरतपुर १२/१९३, चितवन

बेलायत प्रजातन्त्रको जननी राष्ट्र  । मानवाधिकार, स्वतन्त्रता, लैङ्गिक समानता र प्रजातन्त्रको अनुपम नमूना स्थल  । यहि मानवीय धरोहरकी साझा रक्षक र सारा बेलायती र कमन वेल्थ देशकी साझा सम्मानकी एकल पात्र महारानी एलिजावेथ दुत्तीय   । यतिखेर बेलायत उनकै राज्यरोहणको  ६०औँ जन्म जयन्ति डाईमण्ड जुब्ली मनाउन लागि रहेको छ  । पूरै बेलायत रिसेसनको निर्मम प्रहारले आक्रान्त भएपनि आफूभित्रका आर्थिक मन्दीका घाउलाई मलम पट्टि लगाएरै  आफ्नी प्यारी महारानीको ६० औं राज्यारोहण धुमधाम सँग मनाउन लागि परि रहेको छ  । ओलम्पिकको उल्टो गन्ति शुरु भएको छ सारा संसारभरिका खेल प्रेमीहरु लण्डनमा लाइन लाग्ने छन् छिट्टै नै सन २०१२को ओलम्पिक आयोजक राष्ट्रका रुपमा ।

 बेलायतका हरेक साना ठूला सहर मात्र होइन हरेक बिध्यालय महाविद्यालय सम्म यसको रौनकता छाएको छ  । हरेक बेलायतीहरु यतिखेर आफ्नो राष्ट्रिय पर्व मनाउन श्रद्धाले झुकिरहेका छन्  । राष्ट्रिय झण्डा उचाली रहेछन् सगौरभ  । धोजा पताकाले रंगिएका छन् सहरका  चोक गल्लीहरु । राष्ट्रिय झण्डाहेरु फर्फराएका छन् सबैका घर आगनमा  । यसमा कसैलाई करकाप छैन  ।  कसैलाई उर्दी र बाध्यता छैन  । स्वस्फुर्त यो मानव सागर आफ्नी रानीको सुखद भबिस्य र बेलायतीको स्वभिमानकालागि, राष्ट्रिय स्वाधिनताको जगेर्नाको लागि दिलै देखि कम्मर कसेर लागि परेका देखिन्छन  । सम्बैधानिक राजतन्त्रको यो अनुपम नमूना मुलुक बेलायत दुनियामा चिनिन्छ । एउटा गतिलो लोकतान्त्रिक रोल मोडलका रुपमा आफूलाई उभ्याउन सफल छिन महारानी एलिजाबेथ आफना लामा लामा गौरभशाली ६० बर्षे राज्यारोहणमा  । 

संसारवाट राजतन्त्र दिनानुदिन मासिदै गएको बर्तमान सन्दर्भमा बेलायती महारानी एउटा त्यस्ती नक्षत्र हुन जसबाट सबैले पाठ सिक्नु पर्छ र श्रद्धाले झुक्नु पर्छ  । ६ फेब्रुवरी १९५२मा तत्कालीक राजा जर्ज छैटौंको देहावसान पछि राज्य सत्तामा आएकी उनको औपचारिक राज्याभिषेक २ जुन १९५३मा भएको थियो  । उनको रजत जयन्ति (सिल्भर जुब्ली) सन १९७७मा, स्वर्ण जयन्ति(गोल्डेन जुब्ली) सन २००२मा सम्पन्न भएका थिए  । यहि जुन २-५ सम्म बेलायत भरि बिभिन्न कार्यक्रम सहित डाईमण्ड जुब्ली मनाइदै छ बढो हर्शौल्लाशका साथ  । ससाना स्कुले नानी बाबुहेरुले आफ्नी प्यारी महारानी प्रति देखाएको  अपार श्रद्धाले म पुलकित भएँ  । मेरा साना बेलायतमै जन्मेका छोरीहरु प्रेरणा र प्रेमाको स्थानीय व्हाइट फ्राइज प्राइमरी स्कुलको गोल्डेन जुब्ली सेलेब्रेसनले मलाई यी हरफहरु कोर्ने उर्जा दिलायो ।

 एउटा सानो टाउनको प्राइमरी स्कुलका केटाकेटीको कार्यक्रममा देखिएको त्यो सद्भाव बेलायतीहरुको राजतन्त्र प्रतिको अपार सम्मानको प्रतीक हो  । सारा अभिवावकहरु बेलायती व्यस्तताका बावजुद पनि आफ्ना नानीबाबुहरुको यो महान चहाड डाईमण्ड जुब्ली मनाउन जम्मा भएका छन् ।

 रानीका स्केच, बेलायतका झण्डा, खानेकुराका स्टल, बिङ्गो, रानीका बारेमा डिस्प्ले गरिएका ऐतिहासिक तस्बिरहरु, धोजा पताकाहरुले सजिएको त्यो स्कुले रमाइलोले मलाई राजतन्त्र प्रतिको अघाद श्रद्धा सम्झायो ।

आफ्नो देशको राजनैतिक फोहोरले पारेको गणतान्त्रिक मोह भङ्ग, चार चार बर्षमा बनाउन नसकिएको सम्भिधान, अलोकप्रियताको पराकास्टमा केहि बर्ष अघि मिल्क्यैएको राजतन्त्रका फोहरी दृश्यहरुले मलाई अमिलो पारी रहे । हजारौ माइलको यो भौगोलिक दुरतामा पनि म आफ्नो देश खोजि रहें । अफ्नो सम्भिधान सम्झी रहें । दुनियाको नमूना प्रजातन्त्र भएको देश बेलायत जस्मा कुनै लिखित सम्भिधान छैन र पनि नियम कानुनले देश बाधेको छ । महारानीले कर तिर्छिन । प्रधानमन्त्रीले अदालतको कठघारामा उभिएर बयान दिनु पर्छ । एउटा मन्त्रीले घरभाडा कर छलेको बिषयमा राजिनामा दिनु पर्छ । कसैलाई रङ्गका आधारमा काले गोरे भने मात्र पनि रेसिस्टको पगरी सहित आफ्नो पद गुमाउनु पर्छ माफी माग्नु पर्छ ।

हाम्रो देश भर्खरै राजतन्त्र मासेर गणतन्त्र ल्याउने विश्वोका पछिल्ला राष्ट्रमा दरिएको छ  । नयाँ गणतान्त्रिक राष्ट्रका रुपमा  । हाम्रो राजतन्त्र मर्यादित हुन सकेन यद्यपि हाम्रा राजाहरुले, हाम्रा धेरै नेताहरुले बेलायतबाटै शिक्षा लिए बेलायतलाई देखे बुझे नजिकवाट  । तर सिकेनन बेलायती राजतन्त्रको मर्यादाको मानक  । बुजेनन सम्बैधानिक राजतन्त्रको सिमांकन  । आफूलाई कानुन भन्दा माथि राख्ने,दुनियालाई रैती ठान्ने, कर नतिर्ने,ब्यापार गर्ने तर बिजुली र पानीको पैसा समेतमा सानो चित्त देखाउदा आजको दुर्दिन निम्तिएको थियो  ।

बेलायती राजतन्त्र दीर्घजीवी बन्नुमा सम्मानित हुनुमा हरेक राजा रानीहरुको अफ्नो लोकप्रिय छवीले महत्तोपूर्ण भूमिका खेलेको छ  । जनताको स्वस्फुर्त सम्मान हरेक राष्ट्र प्रमुखका लागि ठूलो संजीवनी हो दीर्घजीवनको  । यो कुनै करकाप कुनै ओठे भक्ति र आडम्बरले सिर्जेने सस्तो खेल किमार्थ होइन  । आज ६० बर्ष लामो शासन कालमा जीवनको अन्तिम उत्तरार्धमा पुगेकी ८५ बर्षीय महारानी प्रति सडकमा उर्लेको सम्मान बेलायती महारानीको विश्वो लोकप्रियताको आफै बलियो प्रमाण हो  । प्रधानमन्त्री विस्टन चर्चिल देखि डेभिड क्यामरुन सम्मका १२ वटा प्रधानमन्त्री सम्म आइपुग्दा बेलायतले ठूलो फड्को मारेको छ ।  धेरै भौतिक परवर्तनहरु भएका छन तर मात्र महारानी एलिजावेथ स्थिर  छन् यति लामो यात्रा सम्म  । देशले भोग्नु परेका हरेक खाले चुनौतिहरुको शान्त र शालीन ब्यक्तित्वोले कर्तव्यपूर्ण भूमिका निभाउदै आएकी छन्  । साठी साठी बर्ष लामा गौरभपूर्ण बर्षहरु बेलायत जस्तो सम्पन्न मुलुकको राष्ट्र प्रमुखको भूमिका निभाउनु त्यो पनि लोकप्रियताको शिखरमै रहि रहनु उनका महानता हुन । आफ्ना राज्यकालका ६ दसक लामो यात्रामा उनले ११६ रास्ट्रको भ्रमण गरेकी छन् । बेलायती राजतन्त्रको पपुलारिटी दिनानुदिन बढ्दो छ । गत बर्ष विलियम र केटसको बिवाह ताका बढेको राजतन्त्रको साखलाई यो हीरक जयन्तीले ८० प्रतिसतको हाराहारीमा पुर्याएको तथ्य भर्खरै प्रकासित आंकडाले जनाएको छ । खाना, सजावट र पेय पदार्थमा मात्र ४२४ मिलियन पाउण्ड खर्च गर्ने देखिन्छ । ८ सय  तेइस मिलियन पाउण्डको कारोवार झण्डा विक्रीमा भएको छ । यसले बेलायती राजतन्त्रको स्वफुर्त सम्मानको बलियो प्रमाण प्रस्ट्याउ छ । 

हामी कामना गरौँ बेलायतकी महारानी एलिजावेथ अझै सुस्वास्थ दीर्घजीवी र अकन्टक रहुन समुन्नत बेलायतको सम्मान र सम्बैधानिक राजतन्त्र, प्रजातन्त्र र लैङ्गिक बिभेद अन्त्यको कोशे ढुंगाको रुपमा दुनियालाई उदाहरणीय बनिरहुन । हाम्रो हार्दिक शुभकामना ! हेप्पी डाईमण्ड जुब्ली हर मेजेस्टी क्विन एलिजावेथ !!

सम्प्रति: संयुक्त अधिराज्य बेलायत